ถ้าเราจะลองส่องกล้องมองคนในโลกนี้  โดยใช้เล็นซ์มุมกว้างที่เรียบง่ายดูเฉพาะภาพใหญ่  จะเห็นได้ว่า  ในโลกเรานี้มีคนเพียง 4 ชนิดใหญ่ๆ เท่านั้น คือ  คนดี  คนเคยไม่ดี  คนเคยดี  และคนไม่ดี  แต่ถ้าจะใช้เล็นซ์สมรรถนะสูงก็จะดูได้ละเอียดกว่า  สามารถจดจ้องได้จุกจิกกว่า  แบ่งชนิดของคนออกได้มากชนิดกว่า  แต่เราก็จะสูญเสียความเรียบง่ายและภาพใหญ่ไป

     : : ลองดูในภาพใหญ่ : :

     เวลาคนอยู่รวมกันมากๆ เป็นชุมชนหรืออยู่ในองค์กร  ย่อมมีคนหลากหลายชนิด  ห้ามไม่ให้มีชนิดใดชนิดหนึ่งย่อมไม่ได้

     ดังนั้น คนดี ต้องคอยช่วยกันดุแล  และช่วยกันพยุงชุมชนหรือองค์กรนั้นๆ ให้มุ่งไปในทิศทางที่ถูกต้อง  นอกเหนือจากนั้นต้องให้โอกาส คนเคยไม่ดี ที่คิดได้ที่กลับตัวกลับใจได้  ให้เขาเหล่านั้นเป้นแนวร่วมในการส่งเสริมพัฒนาชุมชนหรือองค์กร

     ส่วน คนเคยดี ต้องมีเหตุที่ทำให้เขาเปลี่ยนไป  ดังนั้น คนดี ต้องช่วยกันให้กำลังใจให้โอกาส  ให้เขากลับไปเป็น คนดี เหมือนที่เคยเป็นมาในอดีต  อย่าทอดทิ้งหรือปล่อยปละเขาเป็น คนเคยดี อยู่อย่างนั้น  หากสามารถดึงเขากลับมาดีใหม่ได้  ก็จะเป็นกำลังสำคัญของชุมชนหรือองค์กรอีกครั้งหนึ่ง

      สุดท้าย  ต้องยอมรับความจริงที่ว่า  ในสังคมใดๆ ต้องมี คนไม่ดี อยู่บ้าง  แต่ต้องไม่มีจำนวนมากเกินที่จะรับมือมิฉะนั้นสังคมนั้นๆ จะอยู่ไม่ได้  เบื้องต้นต้องเชื่อไว้ก่อนว่าคนส่วนใหญ่ลึกๆ แล้วไม่อยากเป็น คนไม่ดี หรอก  แต่มีเหตุปัจจัยที่ทำให้เขาดำรงตนเป็น คนไม่ดี   คนดี ทั้งหลายต้องจับมือกับ คนเคยไม่ดี พยายามเข้าใจ  หาเหตุจูงใจ  ให้กำลังใจ  และผลักดันด้วยความรัก  เป้าหมายสุดท้ายก็เพื่อแปรสภาพให้เขาเป็น คนเคยไม่ดี ในที่สุด

       ที่สำคัญต้องยอมรับอีกว่า  โลกใบนี้กว้างใหญ่ไพศาลนักไม่ว่า  ณ ที่หนใดหรือในชุมนุมชนใด  มี ที่ว่าง สำหรับคนทุกชนิดเสมอ  อยู่กันได้แม้กระทั่ง คนไม่ดี ก็สามารถอยู่ได้  อีกอย่างหนึ่งเพราะเขาไม่ดีจึงทำให้เราเห็นว่า คนดี ต่างกันอย่างไร

       เรื่องของคน  ต้องยอมรับว่า "ยุ่งจริงหนอ"  แต่นี่เป็นความจริงของชีวิตที่ทุกคนต้องมีส่วนช่วยกัน  จนกว่าจะถึงวันนั้น  วันที่ คนดี เป็น คนที่เคยมีชีวิต อยู่  จึงจะหยุดความพยายาม.